De Wereldjongerendagen

Het zal je vast niet ontgaan zijn dat ik het de afgelopen maanden veel over ‘mijn reis’ en ‘de Wereldjongerendagen’ gehad heb. Op het moment van schrijven duurt het nog maar iets meer dan een week voor we vertrekken. Op dinsdagochtend (heel vroeg) vertrekt er een volle bus richting Frankrijk en Spanje, met als eindbestemming de Wereldjongerendagen in Lissabon.

De wat…?

De Wereldjongerendagen is het grootste jongerenevenement ter wereld. Toch zijn er maar weinig mensen die weten wat het is, en wat we daar nou eigenlijk uitspoken die 6 dagen. Om de twee of drie jaar komen op uitnodiging van de paus honderdduizenden, soms zelfs miljoenen, jongeren van over de hele wereld bij elkaar om het geloof te vieren. De ene keer is het in Europa, de keer erna ergens anders op de wereld.

Het doel van dit evenement is het versterken van ons geloof, het stimuleren van het zijn van een missionaire kerk en het vieren van het feit dat we als katholieke kerk een wereldkerk zijn. Die bewustwording vind ik zelf ook heel belangrijk en fijn.

Grootste jongerenfestijn
De Wereldjongerendagen (WJD) vormen het grootste jongerenevenement ter wereld. Honderdduizenden jongeren (tm 35 jaar) komen samen voor een meerdaags programma met muziek, catechese, vieringen, gebed, dans en festival. Het evenement vindt meestal in juli of augustus plaats. Dit jaar vindt het plaats van 1 t/m 6 augustus in Lissabon. Op de laatste dag van het festival maakt de paus de plaats, en datum bekend voor de volgende ‘World Youth Day’. Dit is altijd een feestelijk moment waarin we afscheid nemen, maar ook meteen vooruit kijken naar de volgende editie.

De paus

Een hoogtepunt van de week met honderden deelprogramma’s zijn de plenaire ontmoetingen met de paus. Aan de nachtwake en de afsluitende eucharistieviering in de open lucht nemen miljoenen jongeren deel. Het is een katholiek evenement waarbij ook niet-katholieke jongeren welkom zijn.

Geschiedenis
Paus Johannes Paulus II staat aan de oorsprong van de Wereldjongerendagen. Bij gelegenheid van het ‘Heilig Jaar van de Verlossing’ in 1984 nodigde hij de jongeren van de wereld uit om samen met hem Palmzondag te vieren in Rome. Ruim 300.000 jongeren gaven gehoor aan de oproep van de paus. Toen één jaar later de Verenigde Naties het jaar 1985 uitriepen tot ‘Internationaal Jaar van de Jeugd’, werd de uitnodiging herhaald. Opnieuw kwamen de jongeren massaal naar Rome.

Palmzondag
Na de goedbezochte jongerenontmoetingen in 1984 en 1985 riep Johannes Paulus II de Wereldjongerendagen in het leven die jaarlijks op Palmzondag zouden plaatsvinden. Omdat het aanvankelijk een eendaags evenement was, kreeg het de enkelvoudige naam World Youth Day, In het Nederlands wordt sinds de WJD in Parijs in 1997 de meervoudige term ‘Wereldjongerendagen’ gehanteerd.

Eerste internationale WJD

In 1987 vonden de eerste internationale WJD plaats in Buenos Aires, Argentinië. Dit waren tevens de eerste meerdaagse Wereldjongerendagen. Sindsdien worden de WJD afwisselend op lokaal (Europa) en internationaal niveau georganiseerd. In de jaren dat er geen groot meerdaags evenement is, zorgen de landen zelf voor de organisatie van een landelijke jongerendag. Sinds 1997 komen ook in alle Nederlandse bisdommen de jongeren op de wereld jongeren dag samen. Dit jaar zal de Nederlandse jongerendag in November plaatsvinden.

Organisatie

De Wereldjongerendagen worden georganiseerd door de kerkprovincie van de Stad waarin het evenement georganiseerd wordt. Daarbij heeft ook de Pauselijke Raad voor de Leken een belangrijke rol. De lekenraad is namelijk namens de paus eindverantwoordelijk voor het evenement. Bisdommen, religieuze ordes, congregaties, kerkelijke bewegingen en andere organisaties zorgen voor deelprogramma’s. Zij bieden ook de verschillende reizen aan naar de WJD.

Huisvesting
Na een door de plaatselijke kerkprovincie of andere organisatie aangeboden voorprogramma op verscheidene locaties, reizen alle jonge pelgrims naar de stad waar het hoofdprogramma wordt gehouden. De jongeren worden gehuisvest bij gastgezinnen, in tentenkampen, in alle jeugdherbergen en hotels, in scholen en sporthallen. Middels een grote logistieke operatie krijgen de honderdduizenden deelnemers dagelijks op uitdeelpunten verspreid over de stad drie maaltijden.

Het programma

Tijdens de wereldjongerendagen zijn een aantal activiteiten die elke editie op vaste momenten terugkomen. Die vaste programma onderdelen zijn onder andere de openingsmis met de bisschop van de gaststad. Dat is tevens het eerste moment dat alle deelnemers samen zullen komen. Na de openingsmis begint het festival, verspreid over de hele stad. Daarnaast behoren ook de aankomst van de paus op donderdag, de kruisweg op vrijdag en de overnachting op het veld tot de vaste onderdelen.

Avondwake
Het meest indrukwekkende van de Wereldjongerendagen is misschien wel de gezamenlijke avondwake, gevolgd door een overnachting op een veld en een afsluitende eucharistieviering op zondagmorgen. Vanwege de grootschaligheid van het evenement en de overnachting op het veld kregen de WJD de bijnaam ‘Popestock‘, vernoemd naar het benoemde ‘Woodstock’ festival.

Tijdens de avondwake houdt de paus een toespraak over het thema van de WJD. Ook zijn er dans, muziek, gebed en getuigenissen. Op het veld is ook gelegenheid tot aanbidding van het uitgestald sacrament van de eucharistie en het ontvangen van het sacrament van boete en verzoening (biecht).

Nederlandse deelnemers

Tot 1997 namen vanuit Nederland kleine groepjes jongeren mee aan de WJD. In 1997 kwamen de WJD voor het eerst dichter bij huis: in Parijs. Vanaf dat moment gaan er steeds meer Nederlandse jongeren mee naar dit evenement. Dit jaar sluiten ongeveer 1000 Nederlandse jongeren zich aan in Lissabon voor de 17e editie van dit bijzondere evement.

overzicht edities:

  1. Vaticaanstad; 14-15 april 1984
  2. Rome (Italië), 30-31 maart 1985
  3. Buenos Aires (Argentinië), 11-12 april 1987
  4. Santiago de Compostela (Spanje), 19-20 augustus 1989
  5. Częstochowa (Polen), 10-15 augustus 1991
  6. Denver (Verenigde Staten), 10-15 augustus 1993
  7. Manilla (Filipijnen), 10-15 januari 1995
  8. Parijs (Frankrijk), 19-24 augustus 1997
  9. Rome (Italië), 15-20 augustus 2000
  10. Toronto (Canada), 23-28 juli 2002
  11. Keulen (Duitsland), 16-21 augustus 2005
  12. Sydney (Australië), 15-20 juli 2008
  13. Madrid (Spanje), 16-21 augustus 2011
  14. Rio de Janeiro (Brazilië), 23-28 juli 2013
  15. Krakau (Polen), 26-31 juli 2016
  16. Panama-Stad (Panama), 22-27 januari 2019
  17. Lissabon (Portugal) 1 – 6 augustus 2023